ناحیه مچ پا و پا از استخوانها، عضلات و رباطهای متعددی تشکیلشده است. ترکیب ۲۶ استخوان، ۱۹ عضله بزرگ، تعدادی عضلات کوچک (عضلات درون مفصلی) و بیش از ۱۰۰ رباط موجب پیچیدگی این ناحیه شده است.
تحمل وزن بدن و انتقال آن، از وظایف مهم پا به شمار میرود. آمادهسازی صحیح و تقویت مناسب عضلات ناحیه پا و آموزش صحیح نحوه استفاده از پا برای هر فردی ضروری است.
استخوانهای ناحیه مچ پا و پا
استخوانهای پا شامل مچ پا، کف پا و انگشتان پا است. هر پا از ۲۶ استخوان تشکیلشده است که مجموعاً شکل یک قوس را میسازند. استخوانهای مچ پا و پا از طریق استخوانهای درشتنی و نازکنی به استخوان ران و سایر قسمتهای بدن متصل میشوند. وزن بدن نیز از طریق استخوان درشتنی به استخوانهای قاپ و پاشنه منتقل میشود.
علاوه بر استخوانهای قاپ و پاشنه، پنج استخوان دیگر، که به استخوانهای تارسال (مچ پا) معروفاند، نیز در ناحیه مچ پا وجود دارد. استخوان ناوی بین استخوان قاپ و سه استخوان میخی قرار میگیرد. استخوان تاسی (مکعبی) نیز بین استخوان پاشنه و چهارمین و پنجمین استخوان کف پا قرارگرفته است. در انتهای تحتانی یا بخش دور از تنه استخوانهای مچ پا، پنج استخوان کف پا قرار دارد که به هر یک از پنجهها متصل میشود. پنجهها نیز به انگشتان پا معروفاند. بهاستثنای انگشت شست پا که فقط دو قطعه استخوان دارد، بقیه انگشتان از سه قطعه استخوان تشکیلشدهاند. هر یک از این استخوانها نیز بهعنوان یک بند انگشت معروف است.
انتهای تحتانی استخوانهای درشتنی و نازکنی پهن و گسترده شده، بهطرف پایین و افق برجسته میشوند. این برجستگیها یا برآمدگیهای استخوانی به قوزکمعروفاند که بهعنوان یک قرقره برای رباطهای عضلانی که مستقیماً به بخش خلفی آنها کشیده میشوند، به کار میروند. این نحوه قرارگیری استخوانی موجب افزایش مزیت مکانیکی عضلات این ناحیه به هنگام انجام حرکات چرخش کف پا بهطرف داخل (اینورشن) و چرخش کف پا بهطرف خارج (اورشن) میشود. قاعده پنجمین استخوان کف پا پهن و وسیع میشود و دارای برجستگی ویژهای برای اتصال عضلات نازک نئی کوتاه و نازک نئی طرفی است. سطح خلفی استخوان پاشنه خیلی برجسته است و بهعنوان محلی برای اتصال وتر آشیل مجموعه دوقلو-نعلی به کار میرود.