در مطالعه حرکت‌شناسی (کینزیولوژی)، آشنایی با محورهای حرکتی بدن به‌عنوان مبنای تحلیل پیچیده‌ترین الگوهای حرکتی اهمیت بنیادین دارد. محورهای جسمی—محور ورتیکال (عمودی)، محور ساجیتال و محور فرونتال —به عنوان خطوط فرضی در درون بدن عمل می‌کنند که نقطه اشتراک تمام صفحات حرکت جسم را مشخص می‌سازند.
درک این محورها نه‌تنها امکان تبیین دقیق جهت و دامنه حرکت اندام‌ها را فراهم می‌آورد، بلکه زیربنای طراحی برنامه‌های تمرینی، توان‌بخشی و پیشگیری از آسیب‌های ورزشی را نیز شکل می‌دهد.
صفحات حرکتی
وقتی مفاصل مختلف بدن و حرکات آنها را تجزیه و تحلیل کنیم، توصیف آنها براساس سطوح ویژه حرکتی مفید خواهد بود.
حرکات مختلف مفصل را می‌توان براساس سه صفحه حرکتی طبقه بندی کرد. همان طور که حرکت در یک صفحه انجام می‌شود، مفصل نیز حول یک محور که عمود بر آن صفحه است می‌چرخد. اگرچه هر یک از حرکات مفصل را می‌توان در یکی از سه صفحه حرکتی دسته بندی کرد، ولی حرکات ما معمولاً به طور مطلق در یک سطح ویژه اتفاق نمی‌افتد بلکه به عنوان تلفیقی از حرکات در بیشتر از یک صفحه انجام می‌شود. این حرکات صفحات ترکیبی، همان طور که در صفحات مورب یا مایل حرکتی رخ می‌دهند، توصیف می‌شوند.
صفحه ساجیتال یا سطح قدامی خلفی (سهمی):
این صفحه از جلو بدن به طرف عقب عبور کرده، بدن را به دو نیمه مساوی و قرینه راست و چپ تقسیم می‌کند.
صفحه فرونتال یا جانبی (عرضی):
صفحه عرضی که به سطح تاجی نیز معروف است، به طور عرضی از یک طرف بدن به طرف دیگر عبور کرده، بدن را به دو نیمه قدامی و خلفی تقسیم می‌کند.
صفحه هوریزنتال(افقی):
صفحه افقی به صورت موازی با سطح زمین، از یک طرف بدن به طرف دیگر عبور کرده، بدن را به دو نیمه فوقانی و تحتانی تقسیم می‌کند.
انواع حرکت در صفحات حرکتی
حرکات حول صفحه فرونتال
حرکات دور و نزدیک کردن مانند حرکت نشر از جانب با دمبل، جک در ژیمناستیک و حرکت خم کردن جانبی ستون مهره در این صفحه انجام می‌شود.
حرکات حول صفحه هوریزنتال
معمولاً حرکات چرخشی از قبیل چرخش داخلی و چرخش خارجی ساعد و چرخش ستون مهره در این صفحه انجام می‌شود.
حرکات حول صفحه ساجیتال
معمولاً حرکات خم کردن و بازکردن مانند خم کردن مفصل آرنج، بازکردن مفصل زانو یا حرکت دراز و نشست در این صفحه انجام می‌شود.
محورهای حرکتی بدن
محور ساجیتال یا سهمی:
محور ساجیتال نیز همانند صفحه حرکتی سهمی، از جلو به طرف عقب بدن عبور می‌کند و بر صفحه حرکتی عرضی یا صفحه تاجی عمود است.
محور هوریزنتال یا عرضی:
محور هوریزنتال نیز همانند صفحه حرکتی عرضی از یک طرف بدن به طرف دیگر عبور کرده، بر صفحه حرکتی سهمی عمود می‌شود.
محور ورتیکال یا عمودی:
محور ورتیکال به طور مستقیم از بخش فوقانی سر به طرف پایین عبور کرده، بر صفحه حرکتی افقی عمود می‌شود.
صفحات حرکتی
مطالب این مقاله از “کتاب حرکت شناسی در بدنسازی” است برای تهیه کتاب کامل لطفا بر عکس زیر کلیک کنید:
