توضیحات

بخشی از مطالب جزوه مبانی آسیب شناسی در استعدادیابی ورزشی

تعریف استعداد

• استعداد یعنی آمادگی ذاتی یا اکتسابی برای انجام فعالیت های ذهنی یا جسمی (ساعتچی ۱۳۷۵).

• استعداد یعنی پتانسیل فرد برای کسب موفقیت در یک زمینه مشخص

• مبانی استعداد عبارت است از داشتن عملکرد عالی در زمینه ای معین.

 

معبارهای استعدادیابی

• عوامل مربوط به قامت/ عدم وجود ناهنجاری های اسکلتی عضلانی

• عوامل پیکری و ترکیب بدنی/ قد و طول دو دست

• عوامل فیزیولوژیکی/ حداکثر اکسیژن مصرفی (VO₂MAX)

• زیست حرکتی/ سرعت، توان انفجاری و چابکی

• عوامل روانشناختی

• عوامل مهارتی و تاکتیکی

 

انواع دفورمیتی (ناهنجاری)

1. دفورمیتی ساختاری: دفورمیتی که در حالت استراحت وجود دارد و به تمرین اصلاحی جواب نمی دهد.

2. دفورمیتی عملکردی: وقتی که پوسچر تغییر می کند دفورمیتی ناپدید می شود.

3. دفورمیتی پویا: با تغییر پوسچر دفورمیتی پدیدار می شود.

وضعیت بدنی از نظر کمیته پاسچر آکـادمی جراحـان ارتوپـدي ؛ آرایش نسبی بخشی مختلف بدن نسـبت بـه یکـدیگر اسـت و وضعیت بـدنی خـوب بـه عنـوان حـالتی از تعـ ادل عضـلانی و اسکلتی تعریف می شود که با راستاي مناسـب سـگمان هـاي مختلف بدن همراه است، به طوري کـه بـراي حفـظ وضـعیت بدنی مورد نظر کمترین مقدار انرژي لازم باشد. مزیت وضـعیت بدنی مطلوب این است که باعث اعمال حداقل استرس بر روي بافت هاي بدن می شـود.

 

 

سندرم متقاطع فوقانی (upper cross syndrome)

ویژگی افراد دچار سندرم متقاطع فوقانی، شانه های گرد و سر به جلو می باشد.

 شیوع آسیب درد شانه در شناگران ۴۰ تا ۹۰ درصد است. از انجایی که پیامد سندرم متقاطع فوقانی، ایمپینجمنت روتاتورکاف می باشد. لذا افرادی که مبتلا به پیامد سندرم متقاطع فوقانی هستند باید از ورود به رشته شنا خودداری کنند یا با احتیاط بیشتری مجوز ورود به این رشته داد.

 

سندرم متقاطع تحتانی (lower cross syndrome)

فردی که مبتلا به سندرم متقاطع تحتانی است دارای ویژگی هایی همچون افزایش لوردوز کمر و تیلت قدامی لگن می باشد. نتایج نشان می دهد همسترینگ ۱۲% از  کل آسیب های موجود در فوتبال را تشکیل می دهد و غالبا در ورزش هایی که با پرش و دویدن های سریع (دوی ۱۰۰ متر)  همراه است بیشترین شیوع را دارد. در آسیب های عضلانی در فوتبال همسترینگ از شیوع قابل توجهی برخوردار است. (Melegati et al., 2013)

بنابراین افراد مبتلا به سندرم متقاطع تحتانی با احتیاط بیشتری یه رشته های مثل فوتبال، دوومیدانی (دوی ۱۰۰ متر) ورود پیدا کنند زیرا از اسیب های احتمالی سندرم متقاطع تحتانی، آسیب همسترینگ است.

 

چه پوسچری برای چه ورزشی مناسب است؟

ورزش های میدانی (هاکی میدانی، فوتبال)

پاهای چرخش یافته به داخل در پست هایی از فوتبال که اکثرا در مسافت های کوتاه  می دوند مزیت دارند. چرخش قدامی لگن خاصره و عضلات سرینی برجسته برای بازیکنان در پست های کناری ارزشمند است. در این رشته ستون مهره صاف مزیتی به حساب نمی شود زیرا در اغلب اوقات، بازیکن به خمیدگی بدن نیاز دارد. بنابراین برای این ورزشکاران داشتن انحنای کم در قوس های کمری و انحنای بیشتر در قوس پشتی یک مزیت محسوب می شود.

ورزش های راکتی (تنیس ، بدمینتون )

رقابت های ورزش راکتی و وضعیت های بدنی گوناگون  دارد. اما آن دسته  از ورزشکارانی  که پای چرخش یافته  به داخل  دارند در دوهای سرعت در مسافت کوتاه برتری دارند .زیرا آنان به طور خودکار ،گامهای کوتاه که معمولا خیلی هم سریع است برمی دارند. کوتد اظهار می دارد که یکی از دلایل چرخش داخلی استخوان درشت نی کوتاهی عضله سه سر پشت ران است و کوتاهی این عضله از  برداشتن گامهای بلندجلوگیری می کند. در نتیجه این مشخصه برای ورزشکارانی که باید مسافتهای بیشتراز۱۵تا۲۰متر را سریع تر بدوند ارزش چندانی ندارد. زیرا کسب سرعت های بالا به دو مشخصه تعداد بیشتر گام وگام بلند تر نیاز دارد. نکته مهم دیگری که در این دسته از ورزشها وجود دارد این است که کوتاه شدن طول گام به تعادل پویای بیشتر بازیکنان منجر می شود، زیرا میزان تماس وی با زمین در هنگام حرکت بیشتر می گردد. باوجود چنین مزیتی ،این واقعیت را نیز نبایداز نظر دور داشت که بسیاری از بازیکنان راکتی،به ویژه بازیکنان مرد که بدن های عضلانی دارند،به تمرینهای جبرانی یا اصلاحی قدرتی وانعطاف پذیری برای طرف مقابل بدنشان نیاز دارند تا بدین وسیله از رشد بیش از اندازه یک طرف بدنه  و کج پشتی پیشگیری شود.

ورزشهای آبی (شنا،واترپلو)

معمولا شناگران وضعیتبدنی چهارشانه همراه به بالا تنه های صاف، اسخوان های ترقوه بلند و کتف های پهن برخوردارند. این وضعیت موجب می شود تا در این ورزشکاران شانه های گرد آنچنان که در مشت زنی یا دوچرخه سواری مشاهده می شود دیده نشود. بلوم فیلد معتقد است که با وجود وضعیت مناسبی که در ناحیه شانه شناگران مشاهده می شود انان باید تحت تمرینهای انعطاف پذیری قرار گیرند تا ظرفیت جسمانی خود را افزایش دهند. همچنین این محقق بیان می دارد که افراد به پاهای چرخش یافته به داخل به طور شگرفی برای شنای کرال پشت یا سینه یا ضربات در شنای پروانه مناسب اند. با وجود چنین ادعایی بلوم فیلد هیچ یافته تحقیقی را پشتوانه اظهارات خود نمی کند. بر این اساس تا زمانی که نتایج تحقیقی این فرضیه را آزمایش نکند اطمینان چندانی به این گونه اظهارات نیست وتنها باید گفت که تجربه مربیان این گونه نشان داده است. برود کر در سال۱۹۵۲بیان داشت که در شناگران، باز شدگی بیشتر از حد طبیعی مفصل زانو شایع می باشد. جالب است که بدانیم برخی از متخصصان طب ورزشی همین نظر را تایید کردند. آنان دلیل این باز شدگی بیش از اندازه طبیعی را کش آمدن لیگامنتهای صلیبی زانو به دلیل ضربات پیوسته در هنگام تمرین یا مسابقه اعلام کردند .بر اساس نظر آنان، ضربات متوالی موجب بروز عارضه باز شدگی بیش از اندازه زاویه مفصل زانو می شود.به رغم چنین تاییدی از سوی برخی از متخصصان مزیت این وضعیت  برای شناگران میان بیومکانیستها ومربیان معتقدند این وضعیت موجب تغییر چندانی درضریات  نمی شود ،در حالی که دیگران این وضعیت بدنی را یک مزیت می دانند که استفاده از دامنه وسیعی از حرکت به سمت جلو و عقب را به مفصل زانو ممکن می سازد.

 

نویسنده این جزوه کیست: ابوالفضل زاهدی فوق لیسانس آسیب شناسی ورزشی از دانشگاه تهران