رسوب کلسیم در شانه یکی از اختلالات شایع عضلانیاسکلتی است که با درد ناگهانی یا مزمن ناحیه شانه و محدودیت حرکتی همراه میشود. در این بیماری، کلسیم به صورت ذرات کریستالی در تاندونهای اطراف مفصل شانه تجمع مییابد و باعث التهاب و تحریک بافت میشود.
در این مقاله، به علل، علائم، روشهای تشخیص رسوب کلسیم در شانه و درمانهای مؤثر از جمله ورزش برای رسوب کلسیم در شانه، درمان رسوب کلسیم در شانه در طب مدرن و سنتی و راهکارهای پیشگیری خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
آناتومی شانه و چرایی رسوب کلسیم در شانه
علل و عوامل خطر
علائم رسوب کلسیم در شانه
تشخیص رسوب کلسیم در شانه
درمان رسوب کلسیم در شانه
۵.۱. درمانهای پزشکی و جراحی
۵.۲. فیزیوتراپی و ورزش برای رسوب کلسیم در شانه
۵.۳. درمان رسوب کلسیم در شانه در طب سنتی
پیشگیری و نکات مراقبتی
پرسشهای متداول
نتیجهگیری
۱. آناتومی شانه و چرایی رسوب کلسیم در شانه
شانه از سه استخوان کتف، ترقوه و بازو تشکیل شده و مفصل گلنوهومرال از مهمترین مفاصل پرتحرک بدن است. چهار تاندون اصلی—تاندون سوپراسپیناتوس، اینفراسپیناتوس، ترس مینور و ساب اسکاپولاریس—مفصل را پایدار میکنند. رسوب کلسیم در شانه معمولاً در تاندون سوپراسپیناتوس رخ میدهد.
چرایی رسوب: اختلال در خونرسانی تاندون، میکروتروماهای تکراری، فرایند دژنراسیون طبیعی و اختلال در متابولیسم کلسیم موجب بارگذاری موضعی این املاح میشود.
مراحل ایجاد رسوب:
مرحله پنهان (رسوب نهفته بدون درد)
مرحله تندش (درد شدید بهدنبال جذب مهرهای)
مرحله آبشویی (نوعی ریزش و جذب کلسیم همراه التهاب)
۲. علل و عوامل خطر
استفاده مکرر از شانه: ورزشکاران شنا، پرتابگرها و کارگران یدی
سن و جنس: شایع در سنین ۳۰–۶۰ سال، کمی بیشتر در زنان
اختلالات متابولیک: دیابت، تیروئید پرکار
ضعف انعطاف تاندون: کاهش خونرسانی به بافت تاندونی
ضربههای مکرر یا آسیبهای ریز: میکروتروماهای شغلی یا ورزشی
۳. علائم رسوب کلسیم در شانه
درد ناگهانی و شدید در شانه: خصوصاً در مرحله تندش
محدودیت حرکتی فعال و غیرفعال: کاهش برد حرکت در فلکسیون و ابداکسیون
درد شبانه: که خواب را مختل میکند
حساسیت موضعی: لمس ناحیه قدامی شانه دردناک است
گاهی علائم سیستمیک مختصر: تب خفیف در مرحله تندش
۴. تشخیص رسوب کلسیم در شانه
پیشینهگیری و معاینه بالینی:
شرح حال درد ناگهانی یا تدریجی
آزمونهای حرکت استاندارد (رنژ افکشن، ابداکسیون)
تصویربرداری:
رادیوگرافی ساده: نشاندهنده لکههای کلسیمی در تاندون (تشخیص اولیه رسوب کلسیم در شانه)
سونوگرافی: ارزیابی دقیقتر ابعاد رسوب، ارتباط با التهاب
MRI: رد سایر علل درد شانه و بررسی آسیبهای پارگی
۵. درمان رسوب کلسیم در شانه
۵.۱. درمانهای پزشکی و جراحی
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): کاهش درد و التهاب
کورتیکواستروئید موضعی: تزریق در بورسای ساپراسپیناتوس
شاکویو تراپی: شکست مکانیکی رسوب و تحریک تجدید عروق
سرما و گرما درمانی: کاهش التهاب مرحله حاد
آرتروسکوپی و برداشت رسوب: در موارد مقاوم یا رسوب بزرگ
۵.۲. فیزیوتراپی و ورزش برای رسوب کلسیم در شانه
ورزش برای رسوب کلسیم در شانه بخش مهم توانبخشی است. فیزیوتراپیستها بر اساس مرحله بیماری برنامهریزی میکنند:
مرحله حاد (درد شدید):
استراحت نسبی و اجتناب از حرکات دردناک
تمرینات ایزومتریک ملایم (انقباض بدون حرکت مفصلی)
مرحله تحت حاد و مزمن:
تمرینات کششی: کشش ملایم کپسول خلفی و کپسول پشتی
تمرینات تقویتی ساده:
بالا بردن دست در سطح شانه (ابداکسیون مقید)
اکستنشن ایزومتریک در سطح تنه
تمرینات تعادل و پروپرئوپشن:
تعادل روی تختههای ناپایدار
بستن چشمها هنگام انجام حرکت
بازگشت به فعالیت:
تمرینات مقاومتی آرام: با کش ورزشی (تراباند)
افزایش تدریجی دامنه حرکت: فلکسیون و چرخش خارجی
تمرینات عملکردی: شبیهسازی حرکتهای روزمره یا ورزشی
نکته: حتماً ورزش برای رسوب کلسیم در شانه تحت نظر فیزیوتراپیست متخصص ستون فقرات انجام شود تا از تشدید التهاب جلوگیری گردد.
۵.۳. درمان رسوب کلسیم در شانه در طب سنتی
طب سوزنی: تحریک نقاط دوردست برای کاهش درد شانه
بادکش و حجامت: بهبود گردش خون موضعی
استفاده از گیاهان ضدالتهاب:
روغن گل ختمی و بابونه موضعی
خوراکی: زنجبیل، زردچوبه و عسل
پمادهای موضعی گیاهی: مخلوط آرد نخود و سرکه سیب
پیشگیری و نکات مراقبتی
اصلاح وضعیت و ارگونومی: هنگام کار با کامپیوتر یا بلند کردن اجسام
گرم کردن مناسب قبل ورزش: بالا بردن دمای مفاصل و تاندونها
تقویت منظم عضلات دورشانه: با برنامههای ساده هفتگی
کنترل وزن و رژیم غذایی متعادل: کاهش التهاب سیستمیک
پایش دورهای: در صورت سابقه رسوب کلسیم در شانه
