افزایش گرایش به سمت ورزش و فعالیت های ورزشی را می توان به وضوح در عصر حاضر مشاهده کرد؛ بطوریکه اکثر افراد ورزش را چه به صورت حرفه ای و چه به صورت غیر حرفه ای یک ضرورت جدائی ناپذیر از زندگی خود می دانند متناسب با همین موضوع آسیب های ورزشی نیز که جزء اجتناب ناپذیر ورزش هستند، افزایش یافته اند. باید پذیرفت که حذف کامل آسیب های ورزشی امکان پذیر نیست اما میتوان با به کارگیری راهبردهای مناسب میزان شیوع و شدت آسیب ها را تا حدودی کاهش داد.
نتایج تحقیقات نشان می دهد که بیشترین آسیب های ورزشی مربوط به اندام تحتانی می باشد. در این بین مچ پا شایع ترین موضع بروز آسیب در بدن می باشد که ۲۵ درصد کلیه آسیب های ورزشی را به خود اختصاص می دهد همچنین در بین آسیب های مچ پا، اسپرین لیگامان های جانب خارجی مچ پا(پیچ خوردگی مچ پا) ۸۵ درصد از کلیه ی آسیب های مچ پا را تشکیل می دهد.
پیچ خوردگی مچ پا(اسپرین خارجی مچ پا) پیامدهای نگران کننده ای را نیز در پی دارد که از آن جمله میتوان به بی ثباتی عملکردی (۷۰ درصد موارد) درد مزمن، استئوآرتریت مچ پا، دور ماندن از میادین ورزشی، هزینه های درمانی، کاهش کیفیت زندگی و در نهایت معلولیت اشاره داشت.
میزان شیوع بالای پیچ خوردگی مچ پا( اسپرین مچ پا) و پیامدهای جانبی نگران کننده ی پس از آن ضرورت شناخت عوامل خطرساز و مکانیسم بروز این آسیب و همچنین اجرای برنامه های غربالگری جهت شناسایی افراد در معرض خطر و به کارگیری اقدامات پیشگیرانه از بروز این آسیب را بیان می دارد.
مهمترین عوامل خطرساز بروز آسیب اسپرین مچ پا:
سابقه ی قبلی اسپرین مچ پا
نوسان قامتی
ضعف عضلات اطراف مچ پا
اختلال در عملکرد عصبی عضلانی عضلات مچ پا
قد و وزن
عضو برتر
کاهش دامنه حرکتی دورسی فلکشن مفصل مچ پا
از بین عوامل فوق کاهش دامنه حرکتی دورسی فلکشن مفصل مچ پا از جمله ی مهمترین عواملی است که میتواند مچ پا را در معرض آسیب اسپرین قرار دهد. بطوریکه برادیک و همکاران بیان میکنند که خطر آسیب اسپرین مچ پا در افرادی که انعطاف پذیری مناسبی در عضلات و مفاصل مچ پای خود ندارند تا پنج برابر بیشتر از سایرین است.
نتایج تحقیقات نشان داده است که دامنه ی طبیعی دورسی فلکشن مچ پا بین ۸ تا ۲۶ درجه، از وضعیت خنثی می باشد. عمده ی تحقیقاتی که در خصوص دامنه حرکتی مفصل مچ پا و انجام فعالیتهای مختلف ورزشی انجام شده اند و از جمله ی آنها تبریزی و همکاران ، دامنه ی حرکتی دورسی فلکشن ۲۰ تا ۳۰ درجه را برای ورزشکاران ضروری می دانند. آنها معتقدند که انجام فعالیت های مهم ورزشی نظیر اسکات، دویدن و پرش_فرود ، بهره مندی از دامنه ی دورسی فلکشن ۲۰ تا ۳۰ درجه را می طلبند. لذا توجه به برخورداری از دامنه ی طبیعی حرکات مفصل مچ پا و انعطاف پذیری مناسب بافت های نرم اطراف مفصل بخصوص انعطاف پذیری ساختارهای خلفی ساق پا برای انجام فعالیت های مختلف به خصوص در افراد ورزشکار حیاتی می باشد.
مقاله بالا توسط ابوالفضل زاهدی نوشته شده است. اگر از آسیب مچ پا رنج می برید توصیه می کنیم از آقای ابوالفضل زاهدی برنامه اصولی جهت توانبخشی آسیب خود بگیرید.
رزومه ابوالفضل زاهدی:
-
فوق لیسانس آسیب شناسی ورزشی از دانشگاه تهران
-
مولف و مترجم بالای ۱۰ کتاب ورزشی