در این مقاله کبدچرب به صورت تخصصی تحلیل میشود.
کبد بزرگترین غـده بـدن اسـت که در زیـر دنـده هـا در بخش فوقانی راست حفره شکم قرار دارد.
سم زدایی از داروهــا، دفــع مـواد زایـد ناشی از تخریب و نوسازی گلبولهای قرمز خـون به شکل صفرا، تولید عوامل انعقادی خون، ذخیره قند به شکل گلیکوژن و نیز تنظیم سوخت و ساز قند و چربی از مهمترین نقش های آن در بدن می باشد. البته نقش کبد در جذب چربی و دفاع در مقابل میکروب ها و سموم جذب شده از راه مواد غذایی را نیز نباید نادیده گرفت.
کبد چرب غیر الکلی شایعترین اختلال کبدی در جهان است. شیوع کبد چرب غیرالکلی در ایرانیان از ۲٫۹ تا ۷٫۱درصد در جمعیت عمومی متفاوت است. بیماری کبد چرب، اخیرا به علت افزایش میزان چاقی در جامعه ما افزایش یافته است. بیماری کبد چرب برای اولین بار در سال ۱۹۸۰ توسط Ludwig و همکارانش شناسایی و معرفی شد.
کبد طبیعی حاوی کمتر از حدود ۵ گرم چربی در ۱۰۰ گرم وزن خود است. درحالت کبد چرب، میزان چربی در کبد بیش از ۵ درصـد وزن کبد می باشد. بیماری کبد چرب غیر الکلی طیف وسیعی دارد و بسیاری از بیماران ممکن است فقط افزایش چربی در بافت کبدی داشته باشند (استئاتوزیس سـاده) اما برخی به سوی استئاتوهپاتیت غیر الکلی پیشرفت می کنند و ۲۰درصد از ایـن بیماران دچــار فیبروز کبدی و حتی سیروز و نارسایی خواهند شد.
انواع کبد چرب
کبد چرب به دو دسته تقسیم می شود:
۱ .کبد چرب الکلی (سیروز کبدی): در بیماران و افـراد مصرف کننده مواد الکلی دیده می شود و با میزان و مدت زمان مصرف الکل ارتباط دارد وگاهی در مصرف کـوتـاه مـدت الکل نیز ایـجـاد می شود. همچنین افراد چاق، مبتلایان به دیابت و کسانی که سطح بالایی از آهن دارند ریسک بالاتری از ابتلا به کبد چرب الکلی را دارند.
۲٫کبد چرب غیرالکلی: در افراد چاق، بیماران مبتلا به دیابت و افراد با کلسترول خون بالا ایجاد میشود. همچنین مصرف داروهـای استروئیدی و آنابولیک و مکمل ها و خوددرمانی در ایجاد کبد چرب نقش بسزایی دارند. در زنان حامله به دلیل تغییرات هورمونی امکان ابتلا به کبد چرب وجود دارد که حتی می تواند منجر به افزایش احتمال عفونت ها، خونریزی و نارسایی کبد شود. کبد چرب حاملگی طی چند هفته بعد از زایمان بهبودی قابل توجه می یابد.
علل و بیماریهای همراه با کبد چرب
مصرف الکل
چاقی
دیابت و بالا بودن چربی های خون
عمل جراحی روده و کاهش سریع وزن
سوءجذب پروتئین کالری
تغذیه کامل وریدی
بیماریهای التهابی کبد مثل هپاتیت C
کبد چرب حاملگی
مسمومیت با مواد سمی
مصرف بعضی داروها مثل تتراسیکلین، اسید والپروئیک، آمیودارون و ترکیبات کورتون دار
عادتهای غلط زندگی مؤثر درایجاد بیماری کبد چرب
حذف صبحانه
غذاخوردن سریع (تأخیردرانتقال پیام سیری بین مغز و معده و درنتیجه افزایش دریافت کالری(
مصرف مواد غذایی با ارزش تغذیه ای پایین
تماشای تلویزیون در حین غذا خوردن
بازیهای رایانه ای
عدم تحرک بدنی کافی
نشانه های کبد چرب
در بیشتر موارد بیماری کبد چرب معمولا علامت خاصی نـدارد و به دنبال انجام آزمایشهای دوره ای، اختلال در آنزیمهای کبد مشخص می شود یا اینکه در زمان انجام سونوگرافی شکم برای علل دیگر، وجودکبد چرب تشخیص داده می شود. البته اختلال های آنزیمی در کبد چرب معمولا خفیف بوده و دربیشتر موارد موجب افزایش مختصر در آنزیمهای کبدی(ALT وAST ) می شود.
گاهی بیماری با سنگ صفراوی همراه است. در برخی موارد نشانه هایی نظیر خستگی و احساس ناراحتی و درد مختصر در قسمت فوقانی و راست شکم (محل کبد) دیده میشود. در موارد شدید علایمی مثل درد شکم، تهوع، استفراغ، بزرگی کبد و زردی عارض می شود.
مراحل بیماری
بیماری کبد چرب در طی ۴ مرحله از حالت خفیف ساده تا حالت شدید پیشرفت می کند.برای مثال حالت وخیم تر از بیماری کبد چرب غیر الکلی، حالتی از بیماری کبد چرب به نام NASH است که در آن التهاب کبد به همراه از بین رفتن سلولهای کبدی و افزایش آنزیمهای کبدی دیده میشود.
عوارض بیماری کبد چرب
در صورت پیشرفت بیماری، التهاب و زخم در بافتهای کبد ایجاد می شود و عـوارض شدید دیگری به وجود می آیند. افزایش التهاب کبد، می تواند منجر به زخم، نارسایی کبد و نهایتا سیروز شود.
