در عضلات و کبد، کربوهیدرات به شکل گلیکوژن ذخیره می شود که تقریباً سه برابر وزن آن آب است. مقدار گلیکوژن ذخیره در عضلات تقریباً سه برابر مقدار گلیکوژن موجود در کبد است. گلیکوژن ملکول بزرگی است درست مثل نشاسته که از تعداد زیادی واحدهای متصل به هم گلوکز شکل می گیرد. با وجود این، بدن تنها مقدار خیلی کمی گلیکوژن ذخیره می کند و میزان ذخیره آن نامحدود نیست؛ درست مثل باک بنزین در یک اتومبیل، بدن نیز تنها مقدار معینی سوخت در خود نگه می دارد.
ذخایر تام گلیکوژن بدن به طور متوسط تقریباً حدود ۵۰۰ گرم است که از میزان تقریباً ۴۰۰ گرم آن در عضلات و ۱۰۰ گرم دیگر در کبد است. این مقدار معادل ۱۶۰۰-۲۰۰۰ کیلوکالری است و برای گذراندن یک روز شما اگر چیزی نخورید کافی است. به همین علت افرادی که می کوشند وزن خود را کاهش دهند، در روزهای اول رژیم با کاهش مصرف کربوهیدرات کاهش وزن زیادی پیدا می کنند. البته، بخشی از این کاهش وزن به دلیل کاهش آب و گلیکوژن است. در مقایسه با افراد غیرفعال، ورزشکاران استقامتی ذخایر گلیکوژن عضلانی بیشتری دارند. همچنین، افزایش توده عضلانی ظرفیت ذخیره گلیکوژن را افزایش می دهد. هدف از ذخایر گلیکوژن کبد، حفظ گلوکز خون در شرایط استراحتی و فعالیت ورزشی طولانی مدت است. مقادیر اندکی از گلوکز در خون (تقریباً ۱۵ گرم) و مغز (تقریباً ۲ گرم) دیده می شود و غلظت آن در شرایط استراحتی و هنگام فعالیت ورزشی تفاوت چندانی ندارد.
چربی تقریباً در هر نقطه از بدن به صورت بافت آدیپوز (چربی) ذخیره می شود. میزان چربی خیلی کمی-تقریباً ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرم-در عضلات وجود دارد که آن را چربی درون عضلانی می نامند اما جایگاه اصلی ذخیره چربی در اطراف اندام ها و زیر پوست است. میزان ذخیره چربی در اندام های مختلف بدن به ژنتیک و تعادل هورمونی بستگی دارد. ذخایر چربی فردی ۷۰ کیلوگرمی به طور متوسط ۱۰-۱۵ کیلوگرم است. نکته جالب توجه آن که خطر بیماری های قلبی در افرادی که چربی را بیشتر در اطراف شکم ذخیره می کنند (چاقی سیبی شکل) در مقایسه با افرادی که چربی را بیشتر در نواحی ران و باسن ذخیره می کنند (چاقی گلابی شکل) زیادتر است. متاسفانه، توانایی ما در تغییر الگوی توزیع چربی در بدن خیلی کم است. اما قطعاً می توانیم این میزان ذخیره چربی را تغییر دهیم. احتمالاً دریافته اید که شکل اصلی بدن شما به یکی یا هر دو والدین شما شبیه است. معمولاً مردان به پدرشان و زنان به مادرشان می روند. هورمون های زنانه موجب انباشت چربی در اطراف ران و باسن می شود در حالی که هورمون های مردانه چربی را در بخش های میانی بدن ذخیره می کنند. به همین دلیل، در کل، زنان گلابی شکل و مردان سیبی شکل اند.
پروتئین مثل کربوهیدرات و چربی در بدن ذخیره نمی شود. پروتئین ها عضلات و بافت های اندامی را تشکیل می دهند بنابراین بیشتر نقش ساختاری دارند تا ذخیره انرژی. با وجود این، پروتئین ها ممکن است در صورت نیاز تجزیه و به انرژی تبدیل شوند بنابراین عضلات و اندام ها منبع بزرگی از انرژی پروتئینی به شمار می روند.
ابوالفضل زاهدی مولف و مترجم بالای 10 کتاب ورزشی است. ابوالفضل زاهدی مدرک کارشناسی ارشد تربیت بدنی خود را از دانشگاه تهران گرفته است. ابوالفضل زاهدی موسس و مدیر سایت آرنولدشو هستند. در سایت آرنولدشو، اطلاعات و مقالات کاملا نوین و جدیدی از علم روز بدنسازی قرارداده می شود. سایت ارنولدشو به نشانی زیر می باشد. www.arnoldsho.com
