رشد جسمانی (قد و وزن) کودکان چگونه است؟

رشد جسمانی پس از تولد

برنامه ریزی علمی و صحیح برای فعالیت بدنی، بدون ارزیابی رشد جسمانی افراد و آگاهی از الگوهای رشد طبیعی امکان پذیر نیست. مربیان و معلمان ورزش از طریق مقایسه وضعیت جسمانی افراد با هنجارهای سنی موجود در جامعه می توانند در تعیین هدف هایی معقول، تعدیل سطح انتظارات و برنامه ریزی صحیح فعالیت های جسمانی، به افراد کمک نمایند.

رشد قد

منحنی رشد طبیعی قد در انسان ها، سیگموئیدی یا S شکل است؛ با این حال سن جهش رشد نوجوانی یا سن آغاز (شروع رشد ناگهانی قد)، اوج سرعت قد و سن اوج سرعت قد در افراد مختلف، متفاوت است.

 طی اوایل کودکی، تفاوت های جنسی در قد بسیار کم است. بعضی کودکان، جهش رشد کوچکی را در حدود سن ۶.۵ تا ۸٫۵ سالگی تجربه می کنند. این جهش که جهش میانی رشد نامیده می شود،  در دختران زودتر از پسران اتفاق می افتد. در دوره ی نوجوانی تفاوت های جنسی در قد افزایش می یابد. سن تقریبی جهش رشد قد در دختران و پسران به ترتیب ۹ و ۱۱ سالگی است.  پایین تر بودن سن جهش رشد نوجوانی در دختران باعث بلندترشدن موقتی قد آنها نسبت به پسران می شود: این برتری با شروع جهش رشد قد پسران از بین می رود. به طور متوسط، دختران

در سن ۱۱.۵ تا ۱۲ سالگی به اوج سرعت قد می رسند. سرعت رشد قد انها در حدود ۱۴ سالگی به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته و تقریبا در پایان ۱۶ سالگی به نزدیک صفر می رسد. پسران در ۱۳٫۵ تا ۱۴ سالگی به اوج سرعت رشد قد می رسند.

حداکثر سرعت رشد قد پسران، کمی بیشتر از دختران است (حدود ۹ سانتی متر در سال در پسران، در مقابل ۸ سانتی متر در سال در دختران). سرعت رشد قد در پسران، در حدود ۱۷ سالگی به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته و تقریبا در پایان ۱۸ سالگی به نزدیک صفر میرسد. با توجه به این که طول دوره ی رشد قد پسران حدود ۲ سال طولانی تر از دختران است و اوج سرعت قد آنها نیز کمی بیشتر از دختران می باشد، در نهایت قد مطلق پسران بیشتر از دختران خواهد شد.

کودکی که قد او در حد رتبه درصدی ۵۰ است، از ۵۰ درصد افراد همسن خود کوتاه تر می باشد. افزایش قد طی سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی بسیار ناچیز است. در دوران سالمندی، قد تا حدی کاهش می یابد. این کاهش، تا اندازه ای مربوط به فشردگی دیسک های غضروفی بین مهرهای است. علاوه بر این، کاهش شدید مواد معدنی استخوانها در دوره ی سالمندی (پوکی استخوان) ممکن است منجر به شکستگی های بسیار ریز در مهره های ستون فقرات و کاهش قابل ملاحظه در قد شود.

رشد وزن

منحنی نمو طبیعی وزن نیز S شکل است. زمان اوج سرعت رشد وزن  پس از اوج سرعت رشد قد است؛ در پسران ۲٫۵ تا ۵ ماه بعد و در دختران ۳٫۵ تا ۱۰٫۵ماه ماه بعد از اوج سرعت قد. معمولا پس از ۲۰ سالگی، وزن افزایش می یابد. این افزایش، عمدتا مربوط به تغییر در شیوه ی زندگی (میزان فعالیت بدنی و وضعیت تغذیه) است. گاهی اوقات در دوره ی سالمندی، وزن کاهش می یابد. این کاهش وزن، مربوط به عدم تحرک و فعالیت بدنی و در نتیجه، تحلیل رفتن بافت عضلانی است.