کدامیک از عضلات، مستعد کوتاهی و ضعف هستند؟

تعادل عضلانی در عملکرد و پاتولوژی

تعادل عضلانی را می‌توان به‌عنوان نسبت مساوی از طول یا قدرت عضلات بین عضلات موافق و مخالف تعریف نمود؛ این تعادل برای حرکت و عملکرد طبیعی لازم است. همچنین تعادل عضلانی می‌تواند به قدرت گروه‌های عضلانی قرینه (راست در برابر چپ) اشاره داشته باشد. برای مثال، جاکوبز و همکاران (۲۰۰۵) تفاوت‌های قابل‌ملاحظه‌ای در قدرت عضلات دورکننده ران بین سمت غالب و غیر غالب در بزرگسالان جوان گزارش کردند. به دلیل ماهیت دوطرفه بودن حرکت انسان‌که به هماهنگی گروه‌های عضلانی مخالف نیاز دارد، تعادل عضلانی امری الزامی است. عدم تعادل عضلانی زمانی رخ می‌دهد که طول یا قدرت عضلات موافق از عملکرد طبیعی جلوگیری می‌کند. برای مثال، کوتاهی عضلات همسترینگ ممکن است دامنه حرکتی کامل و نیروی باز کردن زانو را محدود کند.

عضلات ممکن است در اثر سازگاری (تطابق) دچار عدم تعادل گردند. این قبیل عدم تعادل عضلانی ممکن است عملکردی یا پاتولوژیکی باشند (به جدول رجوع کنید). این انواع از عدم تعادل عضلانی در ورزشکاران بیشترین شیوع را دارند و برای عملکرد لازم می‌باشند. عدم تعادل عضلانی عملکردی در پاسخ به سازگاری با الگوهای حرکتی پیچیده رخ می‌دهد، عدم تعادل قدرت یا انعطاف‌پذیری گروه‌های عضلانی مخالف را در برمی‌گیرد. برای مثال ورزشکاران فوتبالیست الگوهای متفاوتی از قدرت و انعطاف پذیری را متناسب با پستی که در آن بازی می‌کنند، نشان می‌دهند. اکستراند و گیکلووست (۱۹۸۲) یافتند که بازیکنان فوتبال نسبت به افراد هم سن غیر ورزشکار خود انعطاف پذیری کمتری دارند اما رابطه‌ای بین کوتاهی و آسیب پیدا نکردند. بازیکنان والیبال در مقایسه با غیر ورزشکاران قدرت بیشتری در چرخش داخلی، باز کردن آرنج و عضلات بازکننده مچ دست دارند. ورزشکارانی که از حرکات بالای سر زیادی استفاده می‌کنند مثل شناگران و بازیکنان بیس‌بال قدرت بیشتری در چرخش داخلی نشان می‌دهند. معمولاً بازیکنان بیس‌بال تا حد قابل‌ملاحظه‌ای دامنه حرکتی بیشتری در چرخش خارجی و دامنه حرکتی کمتری در چرخش داخلی دارند.

عدم تعادل عضلانی در میان افرادی که در باشگاه بدنسازی، بیشتر بر بعضی گروه‌های عضلانی خاص تمرکز می‌کنند دیده می‌شود. این مسئله در افرادی که روی سینه، شانه و دوسر بازو به‌طور بیش‌ازحد کار می‌کنند مشهود است. این کار اغلب موجب بروز شانه‌های گرد، سر به جلو و چرخش داخلی مفصل شانه خواهد شد.

ازآنجاکه این‌چنین عدم تعادل عضلانی در ورزش‌ها اهمیت دارند لازم است تا قبل از آن‌که پاتولوژیکال گردند مدیریت شوند.

جدول عدم تعادل عضلانی عملکردی و پاتولوژیکی

زمانی که عدم تعادل عضلانی سبب اختلال در عملکرد شود، پاتولوژیک تلقی می‌گردد. عدم تعادل عضلانی پاتولوژیک به‌طورمعمول با اختلال حرکتی و درد همراه است اگرچه دلیل آن ممکن است ناشی از ضربه اولیه باشد. عدم تعادل عضلانی پاتولوژیک ممکن است نهفته باشد؛ بسیاری از افراد این عدم تعادل عضلانی را بدون درد دارند. به‌هرحال عدم تعادل عضلانی پاتولوژیک منجر به اختلال حرکتی مفصل و تغییر الگوهای حرکتی می‌گردد که خود باعث درد می‌شود. توجه داشته باشید که پیوستار عدم تعادل عضلانی می‌تواند دوطرفه باشد؛ عدم تعادل عضلانی ممکن است منجر به تغییر الگوهای حرکتی گردد و یا تغییر در الگوهای حرکتی سبب بروز عدم تعادل عضلانی شود.

شکل  پیوستار عدم تعادل عضلانی

برخی از آسیب‌ها باعث عدم تعادل عضلانی می‌شوند درحالی‌که برخی آسیب‌ها به دلیل عدم تعادل عضلانی ایجاد می‌گردند. سندرم گیر افتادن شانه همراه با عدم تعادل عضلات روتیتورکاف همچنین بی‌ثباتی مفصل شانه به عدم تعادل عضلانی مربوط می‌باشد.

گاهی عدم تعادل عضلانی پاتولوژیک جبران عملکردی یک آسیب است. برای مثال پیج (۲۰۰۱) دریافت که ۸۷% ورزشکارانی که رباط صلیبی قدامی (ACL) را بازسازی کردند دارای درد قدام زانو، ضعف عضلات دورکننده ران و کوتاهی نوار خاصره‌ای درشت‌نی بودند. بدیهی است که ضعف عضلات ران ناشی از جراحی و کوتاهی نوار خاصره‌ای درشت‌نی جبران ضعف عضلات ران است.

جاندا عدم تعادل عضلانی را به‌عنوان رابطه ناقص بین عضلات مستعد سفتی یا کوتاهی و عضلات مستعد مهار تفسیر کرد. به‌طور تخصصی‌تر، او معتقد بود عضلاتی که به‌طور برجسته ایستا، تونیک یا ازنظر عملکردی وضعیتی هستند تمایل دارند که سفت شوند و به‌سادگی در حرکات متعددی فعال می‌شوند-نسبت به عضلاتی که به‌طور عمده پویا و ازنظر عملکردی فازیک هستند به میزان بیشتری تمایل به ضعیف شدن دارند. تفاوت‌های بنیادی بین این دو دستگاه اساس رویکرد عملکردی جاندا در عدم تعادل عضلانی می‌باشد (به جدول رجوع کنید).

جدول  دستگاه‌های عضلانی تونیک و فازیک

طبقه‌بندی جاندا از عضلات مستعد به سفتی و ضعف در جدول آمده است

جدول طبقه‌بندی جاندا از عضلات مستعد به سفتی و ضعف