درمان قوز پشتی
افزایش غیرطبیعی قوس ناحیه پشتی را کایفوز یا گرد پشتی می‌نامند. در این عارضه زمانی که قسمت بالای پشت گرد شد، استخوان جناغ فرو می‌رود و سینه پایین می‌آید، بدین ترتیب حفره سینه کوچک می‌شود و احتمالاً اندام‌های بسیار حساس داخلی از موقعیت اصلی خود تغییر جا می‌دهند. در موارد شدید، بروز این ناهنجاری همراه با اختلالات تنفسی و خستگی زودرس است. پیروی از الگوهای غلط در نحوه نگهداری بدن مانند کارکرد بیش‌ازحد دست‌ها در جلوی بدن و عدم تقویت عضلات مخالف، عامل اصلی بروز ناهنجاری کایفوز است. وجود این عارضه در بدن به‌مرور سبب می‌شود دست‌ها و شانه‌ها به‌طرف جلو تمایل یابد و بازوها چرخش داخلی پیدا کنند و پشت انسان از یک حالت انحنای غیرطبیعی برخوردار شود. به دلیل افتادن شانه‌ها به جلو، عضلات پشت طویل شده و عضلات جلوی سینه کوتاه می‌شود. افراد دارای گرد پشتی دچار دور شدگی در کتف‌ها می‌شود. دلیل دور شدن کتف‌ها، تغییر موقعیت دنده‌ها و قفسه سینه گزارش‌شده است.
تقسیم‌بندی‌های کایفوز
الف ) گرد پشتی بر اساس انحنا
-
کایفوز عمومی: در این نوع کایفوز افزایش تحدب در سرتاسر ستون فقرات اتفاق می‌افتد (round back).
-
کایفوز موضعی: این کایفوز در منطقه محدودی از ستون فقرات دیده می‌شود مثلاً فقط ناحیه سینه‌ای یا گاهی اوقات در چند مهره (در ۲ یا ۳ مهره) که در این صورت به آن قوز یا گوژپشتی (Hump back) گفته می‌شود.
ب) کایفوز متحرک
این نوع کایفوزیس برگشت‌پذیر بوده و فقط بافت‌های نرم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل انعطاف‌پذیر و معمولاً بدون درد می‌باشد. این نوع کایفوز با حرکات اصلاحی درمان می‌شود. در کایفوز متحرک ناهنجاری در هنگام ایستادن مشهود است ولی در هنگام خوابیدن حذف می‌شود.
علل ایجاد کایفوز متحرک:
-
بد قرار گرفتن وضعیت بدن:
نشستن، ایستادن و یا انجام فعالیت در وضعیت خم‌شده به جلو در طولانی‌مدت باعث کشیدگی غیرطبیعی عضلات و رباط‌های قسمت خلفی تنه، کوتاهی عضلات و رباط‌ها در قسمت قدامی تنه می‌شود و این عدم توازن باعث ایجاد این عارضه می‌باشد.
-
ضعف و کوتاهی‌های عضلانی
عضلات ضعیف: عضلات راست کننده ستون فقرات و قسمت میانی و تحتانی عضله ذوزنقه و عضلات متوازی‌الاضلاع
عضلات کوتاه: عضلات جلوی سینه به‌خصوص عضله سینه‌ای کوچک
-
کایفوز جبرانی:
برخی منابع علت کایفوزیس را افزایش جبرانی به دنبال افزایش زاویه لوردوز کمری اعلام کرده‌اند.
ج) کایفوز ثابت:
-
گوژپشتی (Hump back)
انحراف شدید بخشی از مهره‌های ستون فقرات را گوژپشتی می‌گویند.
-
کایفوز مادرزادی:
در شش ماه اول زندگی و هنگامی‌که کودک شروع به نشستن می‌کند خود را نشان می‌دهد. علت آن عدم تکامل قسمت قدامی مهره‌هاست. در ناحیه پشتی کمری شایع‌تر است.
-
کایفوز شوئرمن یا جوانان
در این بیماری به علت نکروز غضروف‌ها حلقوی بین مهره‌ای، مهره‌ها حالت گوه‌ای شکل می‌شوند. سن شیوع ۱۱-۱۶ سال است و در پسران بیشتر دیده می‌شود.
-
کایفوز ناشی از پیری
از علل این نوع کایفوز می‌توان به پوکی استخوان و ضعف و کشیدگی عضلات و رباط‌ها اشاره کرد.
عوارض ناشی از کایفوزیس
-
سرو گردن به جلوآمده و قوس گردنی افزایش می‌یابد.
-
استخوان جناغ فرو می‌رود و قفسه سینه پایین می‌رود درنتیجه حفره سینه کوچک‌شده و احتمالاً اندام‌های حیاتی از موقعیت اصلی خود تغییر مکان می‌دهند.
-
شانه‌ها از سمت جلو به هم نزدیک می‌شوند و ظاهری گرد پیدا می‌کنند.
در عارضه هایپرکایفوزیس چرخس قدامی و چرخش پایینی کتف نیز مشاهده می‌شود. این تغییرات در استخوان کتف موجب تغییر موقعیت سر استخوان بازو در حفره دوری مفصل شانه شده و استخوان بازو را به حالت چرخش داخلی درمی‌آورد.
-
تحدب مهره‌ها در ناحیه پشت بیشتر می‌شود.
-
تحرک مفصل شانه کاهش می‌یابد.
-
خستگی مزمن
-
ارتفاع تنه کاهش می‌یابد.
-
بین عضلات شکم و دیافراگم همکاری مستقیم وجود دارد. درنتیجه به دنبال ضعف عضلات شکم، دیافراگم دچار کم‌کاری شده و اختلالاتی در وظایف آن به وجود می‌آید.
-
در میزان حجم‌های ریوی تغییراتی ایجاد می‌شود و هر چه عارضه شدیدتر باشد، مشکلات تنفسی ناشی از آن بیشتر خواهد شد.
روش اندازه‌گیری کایفوز
خط شاقول: اگر خط شاقول بر قله انحنا پشتی مماس باشد. فاصله بین خط شاقول و مهره هفتم گردنی اندازه‌گیری می‌شود. به‌طور طبیعی این فاصله ۴۵ میلی‌متر است و اگر بیش از این باشد نشانگر عارضه کایفوز است.
ملاحظات اصلاحی
کشش عضلات ناحیه سینه و چرخش دهنده‌های داخلی بازو
تقویت عضلات ذوزنقه و متوازی‌الاضلاع و چرخش دهنده‌های خارجی بازو و عضلات راست کننده ستون فقرات
اجرای بیش‌ازحد تمرین‌های شکم باعث افزایش سفتی و کوتاهی عضلات شکم می‌شود درعین‌حال به‌طور هم‌زمان موجب افزایش طول و احتمالاً ضعف بازکننده‌های پشتی می‌گردد. ضعف بازکننده‌های پشتی با کایفوز در ارتباط است؛ بنابراین حذف تمرین‌های شکم ممکن است در یک فرد با کایفوز پشتی ضروری باشد. تمرینات سینه مثل پرس سینه، دیپ و شنا سوئدی و تمرین عضلات چرخش دهنده‌های داخلی بازو توصیه نمی‌شود.
برای مشاهده تمرینات اصلاحی با شکل برای قوز پشتی به “کتاب اصلاح ناهنجاری در بدنسازی” مراجعه کنید.
مطالب این مقاله از “کتاب اصلاح ناهنجاری در بدنسازی” است برای تهیه کتاب کامل لطفا بر عکس زیر کلیک کنید:
