پیچ خوردگی (آسیب رباط یا اسپرین) چیست؟

رباط ها متشکل از بافت همبند متراکم سازمان یافته در باندهای کلاژنی موازی (فیبروبلاست) هستند. اگرچه این باندها به صورت موازی نظم یافته اند ولی همه تارهای کلاژن به موازات هم قرارنگرفته اند. رباط ها و تاندون ها از لحاظ ساختاری خیلی مشابه هم هستند. هرچند رباط ها معمولاً از تاندون ها پهن تر بوده و تارهای کلاژن در رباط ها متراکم تر هستند. وضعیت آناتومیکی رباط یکی از عوامل تعیین کننده حرکات یک مفصل می باشد. پیچ خوردگی شامل آسیب رباطی است که حمایت مفصلی را فراهم می کنند. رباط یک نوار محکم و نسبتاً غیر الاستیک می باشد که یک استخوان را به استخوان دیگر متصل می کند.

اعمال رباط

1. تامین ثبات مفصلی

2. تامین کنترل وضعیت یک استخوان مفصلی نسبت به دیگری در حین حرکت طبیعی مفصل 

3. تامین حس عمقی یا حس وضعیت مفصل از طریق عملکرد پایانه های عصبی آزاد یا گیرنده های مکانیکی واقع در داخل رباط، سه مورد عملکرد اولیه رباط می باشند.

اگر فشار وارده بر یک مفصل آن را فراتر از محدوده طبیعی یا صفحات حرکتی به حرکت وا دارد، احتمال آسیب دیدگی رباط وجود دارد. روش های متفاوتی برای طبقه بندی شدت آسیب رباطی وجود دارد؛ با این وجود رایج ترین سیستم طبقه بندی شدت پیچ خوردگی رباطی شامل سه درجه (رتبه) است:

پیچ خوردگی درجه یک: مقداری کشیدگی و یا شاید پارگی تارهای رباطی وجود دارد اما بی ثباتی مفصلی اندک است و یا اصلاً وجود ندارد و ممکن است درد خفیف، کمی تورم و خشکی مفصلی وجود داشته باشد.

پیچ خوردگی درجه دو: پارگی و جداشدگی تارهای رباطی و بی ثباتی مفصلی در حد متوسط است. دردهای متوسط تا شدید، تورم و خشکی مفصلی ایجاد می شود. 

پیچ خوردگی درجه سه: همراه با پارگی کامل رباط است و در مراحل اولیه با بی ثباتی زیاد مفصل آشکار می شود. در اوایل ممکن است درد شدید ظاهر شود اما به دنبال آن درد کاهش می یابد که علت آن پارگی کامل تارهای عصبی می باشد. تورم ممکن است شدید باشد و بنابراین مفصل چند ساعت پس از آسیب تمایل به سفت شدن شدید دارد. پیچ خوردگی درجه سه که با بی ثباتی بروز می کند معمولاً همراه با چندین هفته بی تحرکی است. اغلب نیرویی که باعث ایجاد آسیب رباطی می شود خیلی شدید است  چرا که موجب آسیب سایر رباط ها و ساختارهای مجاور مفصل می شود. در مواردی که آسیب ساختارهای چندگانه مفصلی وجود دارد، ممکن است برای اصلاح بی ثباتی مفصلی، بازسازی یا ترمیم جراحی لازم باشد.